Gratis voedingsmiddelentabellen – Repost

Laatst keek ik even naar mijn bespreking van de voedingsmiddelentabel van het voorlichtingsbureau voor de voeding, en ik merkte toen pas dat ik daarin verwijs naar een stukje op het inmiddels al lang verdwenen Volkskrantblog. Overigens, ook die bespreking stond eerst op dat VKblog.

In dat stukje beklaagde ik mij over de Nederlandse Voedingsmiddelentabel. Daarna heb ik een reactie ontvangen op mijn email naar het Voedingscentrum. Er werd mij aangeraden het meer uitgebreide Voedingsmiddelenbestand aan te schaffen, daar staan de door mij gewenste gegevens wel in.
Inmiddels heb ik weer een exemplaar van de Tabel uit 1981 in huis, waarin bijvoorbeeld wel simpelweg te lezen staat wat vette, matig vette en magere vis gemiddeld aan voedingswaarde heeft, met in voetnoten aangegeven welke vissen onder elke categorie vallen.

Dat Bestand kost 39 euro. Voordat ik het aanschaf zou ik eerst wel eens erin willen bladeren, om te kijken of de méér dan verviervoudiging van de prijs ten opzichte van de Tabel (9 euro) een evenredige toename in kwaliteit van de geboden informatie weergeeft. Overigens, de Tabel uit 1981 kostte destijds één gulden en vijftig cent.

“Het geheel of gedeeltelijk overnemen van de tabel is slechts geoorloofd na schriftelijke toestemming van de directeur van het Voedingscentrum.” staat voor in de brochures.
Het Voedingscentrum dat deze publicaties uitgeeft, wordt gefinancierd door twee ministeries, van Landbouw en van Volksgezondheid. Ik vind dat de informatie over de voedingswaarde van levensmiddelen vrij toegankelijk moet zijn op internet. Gratis en voor niets.

EDIT – Sinds enkele jaren heeft de site van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu de inhoud van de uitgebreide voedingsmiddelentabel doorzoekbaar gemaakt, op deze pagina. Op de product-pagina van het Voedingscentrum ontbreekt een link daarnaar.

Hieronder een bijgewerkt verslagje (dat oorspronkelijk uit 2009 is) van mijn zoektocht naar voedseltabellen op internet.

Nederlandse sites met voedingswaarden
De site van het Nederlandse Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Sport heeft, zoals in de EDIT hierboven vermeld, inmiddels  de informatie van de uitgebreide NEVO-voedingsmiddelentabel (versie 2011) online gezet.

Foodinfo van de Wageningen Universiteit biedt veel interessante informatie over voedsel, en inmiddels worden ook voedingswaarden van ingrediënten vermeld. Helaas niet in een handig doorzoekbare tabel, maar in overzichten bij sommige ingrediënten, en zéker niet volledig. Of die tabel is zo goed verstopt dat ik hem niet kan vinden.

Er zijn ook andere Nederlandstalige sites met informatie over voedingswaarden. Ik noem er ééntje, de site die mij het meest aanspreekt.

De Voedingswaardetabel. Deze biedt veel informatie die de Tabel van het Voedingscentrum ook heeft, en zelfs meer, namelijk gegevens over de mineralen fosfor, koper en zink. Je kunt zoeken op ingrediënt, maar ook overzichten krijgen van voedingswaarden. Helaas alleen alles door elkaar op alfabet, en niet gerangschikt naar categorie. Ik kan hier ook vinden wat de voedingswaarde van rauwe zalm is, en van zeebaars en zeeduivel. Van zeewolf worden gek genoeg weer alleen de ‘bereide’ waarden vermeld.
De site is samengesteld door ing. F.M. de Jong van The Good Taste Guardian. Hij baseert zijn gegevens op nationale en internationale tabellen, eigen onderzoek en gegevens verstrekt door fabrikanten van levensmiddelen. Meneer De Jong, bedankt dat u de moeite heeft genomen om deze site op te zetten!

Engelstalige sites met voedingswaarden
En dan zijn er nog enkele Engelstalige sites die ik jullie niet wil onthouden.

Om te beginnen een officiële site, de Nutrient Data Laboratory, van het United States Agricultural Department, zeg maar het Amerikaanse Ministerie van Landbouw.

De Engelstalige Calorie Database bevat informatie over maar liefst 18.000 levensmiddelen. Ter vergelijking: de Tabel bevat er 1100, het Bestand 2080. Als je ‘salmon’ (zalm) intikt in de zoekbalk, krijg je 84 resultaten. Niet allemaal even boeiend, maar je ziet dan wel dat kweekzalm veel meer calorieën levert dan wilde zalm. De informatie beperkt zich tot energie, vet, eiwitten en koolhydraten.

Nutrition data is ook al Engelstalig. Deze geeft héél veel informatie over levensmiddelen, biedt een aantal grafiekjes waar je bijvoorbeeld met één blik kunt zien hoe vullend het ingrediënt is, of waar de meeste calorieën door worden geleverd (vet, eiwitten, koolhydraten), en de geschatte invloed op het bloedsuikerniveau. Deze site baseert zich o.a. op de gegevens van het Amerikaanse Ministerie.

Als je de sites gaat vergelijken, zie je wel dat de waarden voor een voedingsmiddel niet steeds hetzelfde zijn. Verse peterselie bijvoorbeeld, levert in de Voedingsmiddelentabel van 1981 25 kCal per 100 gram, in die van 2006 slechts 20 kCal. Volgens de tabel van de USDA en de erop gebaseerde sites is peterselie bijna een dikmaker, maar liefst 36 kCal per 100 gram! De Voedingswaardetabel geeft weer een andere waarde: 27 kCal per 100 gram. Blijkbaar zijn voedingswaarden ook maar relatief.

Conclusie
Informatie over voedingswaarden is inderdaad gratis en voor niets op internet beschikbaar. De sites zijn niet allemaal even overzichtelijk om te raadplegen, en soms verschillen de opgegeven waarden, maar de gedrukte brochures van het Voedingscentrum zijn niet nodig.