Wassail, de nieuwe winterdrank?

Afgelopen zaterdag was ik als toehoorder te gast bij het NCRV-radioprogramma Cappuccino. Daar was een enthousiaste en deskundige Raúl Henriquez van de Ciderwinkel bezig met het bereiden van wassail, een oude Engelse drank die vooral in de winter werd gedronken. De insteek van het programma: Glühwein is uit, wassail wordt de nieuwe schaatsbaandrank.

Er zijn veel varianten van deze drank die net als Glühwein en bisschopswijn warm gedronken wordt. Raúl maakte een cider-variant met bisschopswijnachtige kruiderij, en, dat is het kenmerkende voor deze variatie van wassail met de poëtische naam lambswool, brokken geroosterde appels. Verrassend lekker! Op zijn website staat het recept voor deze wassail, en je kunt er allerlei interessante ciders bestellen.

Mijn Collins English Dictionary geeft meer betekenissen dan er op Wikipedia te vinden zijn voor wassail: 1. Een toast men op een persoon uitbrengt tijdens een feestelijke gelegenheid; 2. Een feest waarop véél wordt gedronken, een zuipfeest dus; 3. De alcoholische drank die men dan drinkt, bier of wijn; 4. Het zingen van Christmas carols terwijl men van deur tot deur gaat; 5. En tot slot, al is het een verouderde betekenis, drinklied. En dan kan het ook nog een werkwoord zijn. In Wikipedia wordt het verband met cider gelegd: op Twelfth Night (op 6 of 17 januari, de moderne en oude datum voor Driekoningen ) zingt men in bepaalde streken van Engeland de appelbomen toe om een overvloedige oogst af te smeken. Dat die wassail dan met cider is gemaakt, spreekt voor zich! (Zie hier voor de bron van de illustratie en het complete lied).

Maar voor andere gelegenheden had je ook wassail met bier of wijn, zoals onderstaand recept van Sir Watkin Williams Wynne uit 1722, ontleend aan Dorothy Hartley’s Food in England: Meng 1 pond bruine suiker met 1 pint heet bier, geraspte nootmuskaat, een stuk fijngehakte stemgember (“preserved ginger root”) en 4 glazen sherry. Goed roeren, en als het mengsel afgekoeld is, gaan er 5 pinten koud bier bij, en hete geroosterde volkorenboterhammen met een beetje gist erop (“suspicion of yeast”), samen trekt dit enkele uren en dan wordt alles gebotteld. Na een paar dagen springen de kurken uit de flessen, en dan is de drank klaar om in de wassail bowl te worden gegoten, waarin hete, geroosterde appels drijven. In een andere publicatie (The Curiosities of Ale and Beer van John Bickerdyke uit 1860), staat ook een recept voor WWW’s Wassail Bowl, hierin ontbreken toast en gist, en is de drank na enkele uren staan klaar om uit te schenken, zonder extra gisting. Maar nog steeds met die appels!

Vanwege die appels denk ik dat wassail niet een heel groot succes zal zijn in de koek-en-zopiekraampjes. Want mensen willen duidelijkheid: je drinkt of je eet, maar niet allebei tegelijkertijd. En inderdaad, je moet het wel leren drinken! Dorothy Hartley citeerde ook nog enkele regels van Shakespeare, niet uit Twelfth Night or What You Will, maar uit A Midsummer Night’s Dream, waaruit blijkt dat het consumeren van geroosterde appels in een drank niet zonder risico is:

[Puck]
“Sometimes lurk I in the gossip’s bowl
In very likeness of a roasted crab,
And when she drinks, against her lips I bob,
And down her withered dewlap pours the ale”

In mijn vertaling: “Soms schuil ik in de kom van een ouwe roddeltang, vermomd als appel. En als ze drinkt, dobber ik tegen haar lippen aan en het bier stroomt langs de rimpelige kwabben van haar nek omlaag.”

Je bent dus gewaarschuwd!